Біз өзіміз өмір сүргіміз келетін болашақтың образын жасауымыз керек — сарапшылар

Қазақстан астанасында CONNECTED халықаралық конференциясы жалғасты, ол жаһандық нарративтерді талқылау және болашақ бейнесін түсіну үшін пікірталас алаңы форматында өтті.

Қазіргі әлемде биоцифрлық конвергенция деп аталатын биологиялық жүйелер мен цифрлық технологиялардың тез бірігуі жүріп жатыр. Бұл құбылыс тек технологиялық тенденцияны ғана емес, денсаулықты жақсарту, когнитивті қабілеттерді кеңейту және физикалық шектеулерді жеңу үшін жаңа көкжиектер ашатын өзімізді және айналамыздағы шындықты түсінуіміздің терең өзгеруін білдіреді. Осы конвергенциядан туындайтын негізгі қиындықтар мен мүмкіндіктер қандай және ол адамзаттың қабылдауын және оның әлемдегі орнын қалай өзгерте алады? Бұл сұрақтың жауабын әлемдік деңгейдегі сарапшылар «Tech x Human Synergy: биоцифрлық конвергенция» атты панельдік сессиясы барысында іздеді.

Пленарлық сессияның модераторы ER10 Media негізін қалаушы және СЕО Эльнора Розмухамедова болды (Қазақстан). Спикерлер технологияның синергиясын және күнделікті өміріміздің әртүрлі аспектілерін талқылады, технологияның біздің өмірімізді қалай өзгертуге, трансформациялауға, жақсартуға немесе нашарлатуға болатынының әртүрлі аспектілерін зерттеді.

Журналист, бестселлер авторы, инвестор, технологиялық гуру, WIRED журналының алғашқы бас редакторы Дэвид Роуэн атап өткендей, жасанды интеллект қазірдің өзінде біздің шынайылығымызға айналды және біз болашақтың образын осы шынайылықты ескере отырып, құруымыз керек.

«Біз үлкен көлемдегі деректерді өңдейміз. Бізде «жақсартылған ми» бар, үлкен тілдік модельдер бар, біз фармацевтикалық препараттарды, теріс көміртекті материалдарды өндіруде ЖИ элементтерін қолдануды бастадық, бейнелер мен фотосуреттер жасаған кезде ЖИ қолданамыз. Бірақ бұл оқшаулануда болып жатқан жоқ. Мысалы, адамның өз ағзасымен, генімен қалай жұмыс істейтінімен конвергенция бар. Осы конвергенция арқылы біздің мүмкіндіктеріміз адам ағзасындағы технологияны қолдануға дейін жетті. Біз ми мен компьютер арасында ортақ интерфейс құрудың, адамдарға бір-бірімен байланысуға көмектесу үшін сенсорлар немесе импланттар арқылы ойларымызды таратуға тырысудың алғашқы сатысында тұрмыз», — деді спикер.

Ол адамзат проблемаларын шешу үшін адамзат интеллектісі мен жасанды интеллекттің өзара әрекеттесуін табиғи процестермен жұмыс ретінде ұсынды.

Футуролог, тренд талдаушысы, экономист, UNDP futures fellow Бронвин Уильямс адамда пайда болатын және ешқашан жасанды интеллектте пайда болмайтын проблеманы көрсетті.

«Технология мен адамның синергиясы туралы айтқан кезде, біз өзіміздің өзгеруден инстинктивті қорқатынымызды ескеруіміз керек. Өйткені, біз өз мүмкіндіктерімізді күшейту үшін емес, күтпеген жағдайлардан құтылу үшін технологияны қолдануға тырысамыз. Сонымен қатар, мүмкіндіктер әрқашан тәуекел мен белгісіздікке байланысты. Біз болашақты болжауға, қандай да бір дұрыс жауаптар алуға тырысамыз. Бірақ сингулярлық сөзсіз күшіне енеді және болашақ біз кіруге тырысатын күтпеген жағдайлар көпіршігі сияқты көрінеді. Ешқандай кітап сізге белгісіздікке қаншалықты дайындала аласыз немесе белгісіздіктен аулақ бола аласыз деген сұраққа жауап бере алмайды. Болашаққа апаратын жол – бұл мүмкіндігінше бейтаныс көрінетін және әлсіз реттелетін саяхат. Сондықтан біз ойлауға да қорқынышты кеңістікпен кездесеміз. Біз әрқашан бір нәрсені өзгертуге тырысатынымызды және әрқашан жаңа нәрсемен үнемі таң қалдырып отыратын ортада өмір сүретінімізді есте ұстауымыз керек. Сондықтан біз табысты ойлау үшін қорқынышты жеңе отырып, жаңа нәрсеге «аса қатты таңқалмайтындай дайын болуымыз керек», — дейді Бронвин Уильямс.

Торнике Джобава – Грузияның GITA – Инновациялар және технологиялар агенттігі төрағасының орынбасары технологиялық тренд адамның жеке басын, мәдениеті мен дәстүрлерін сақтауға қалай әсер ететіні туралы өз көзқарасын айтты.

«Сіз дәстүрді сақтаумен өте тығыз байланыста болсаңыз, ешкім сіздің инновацияны дамытатын ел екеніңізді айтпайды. Бірақ бұл дәстүрлі құндылықтардан бас тарту қажет дегенді білдірмейді. Грузияда біз қазір цифрлық хабтар, инновациялар үшін физикалық кеңістіктер құрып жатырмыз. Әрине, физикалық инфрақұрылымның болуы өте маңызды, бірақ ең маңыздысы қауымдастық. Футуристер ретінде біз өз елімізді, халқымызды болашақ өзгерістерге дайындауымыз керек. Біз күш-жігерімізді технологияға қарағанда, жауапкершілікке көбірек жұмсауымыз керек. Өйткені технология, әрине, адаммен салыстырғанда қауіпті. Бірақ ең қауіптісі – технологиясы бар, бірақ жауапкершілігі жоқ адам», — деп атап өтті Торнике Джобава.

Жауапкершілік туралы футурологтар қауымдастығының президенті, Еуропалық комиссияның форсайт — кеңесшісі Таня Шиндлер де айтты.

«Ең алдымен, біз болашақ жауапкершілік деп атайтын нәрселер туралы ойлануымыз керек. Біз жасағымыз келетін болашақ қандай болуы керек, содан кейін этикалық тұрғыдан озық технологияны қолдануымыз керек. Мен осы конференцияға дайындалып жатқанда, біреу жасанды интеллект тым адам сияқты болып кетеді деп қорқудың қажеті жоқ деп айтты. Иә, адами қасиеттер, қаласаңыз, адамның флері қайталанбас нәрсе. Бірақ бұл жерде тағы бір мәселе жатыр. Бізде кереғар ұстанымдар бар. Өкінішке орай, бұл кереғар ұстанымдар қазірдің өзінде жасанды интеллектке еніп жатыр. Егер біз қазіргі мәртебемізді болашаққа экстраполяцияласақ, әлем нашарлайды. Тек өткен деректерге сүйене отырып, ойлауды тоқтату керек. Футуризм – бұл болашаққа өтуге мүмкіндік беретін тенденциялар мен сигналдарға қарап, жаңа деректерді бағдарламалауға тырысу. Бұл алға жылжудың себебі. Бұл біз жұмылдыруымыз керек тағы бір күш. Біз өзіміз өмір сүргіміз келетін болашақтың бейнесін жасауымыз керек», — деп атап өтті спикер.

Конференцияға әлемнің 20-дан астам елінен 1500-ге жуық делегат қатысып жатқанын айтып өтейік. Алаң жаһандық өзгеріс агенттерін біріктіреді және болашақтың біртұтас синхрондалған бейнесін қалыптастыруды мақсат етеді. Іс-шараға АҚШ, Ұлыбритания, Германия, Швейцария, Нидерланды, Испания, Италия, Польша, Хорватия, Болгария, Эстония, Финляндия, Грузия, Қытай, Оңтүстік Корея, Сингапур, Индонезия, Израиль, Түркия, БАӘ, Оңтүстік Африка, Непал, Өзбекстаннан 70-тен астам халықаралық спикерлер қатысты және 18 панельдік сессия өтті. Конференцияның бірегейлігі оның жаһандық мәселелерді талқылаудағы дүниетанымдық көзқарасында жатыр. Ұйымдастырушылар болашаққа мәдениеттер мен философиялардың дүниетанымы, технологиялар мен инновациялар, табиғатпен өзара әрекеттесу объективі арқылы қарауды ұсынды. Іс-шара Open Mind форматында өтті. Сананың бұл моделі бейтарап бағалауды, қарым-қатынастың ашық форматын және көзқарастардың икемділігін, іс-шараның барлық қатысушыларының әртүрлі көзқарастарды қабылдауға дайындығын болжайды. Бұл тақырыптарды неғұрлым жан-жақты талдауға, жемісті диалогқа және әлемнің болашақ бейнесін қалыптастыру процесінде қазіргі заманның сын-қатерлеріне жауаптарды да, инновациялық шешімдерді де бірлесіп іздеуге ықпал етеді. CONNECTED конференциясының бас демеушісі еліміздегі жетекші агроөнеркәсіптік холдинг – AITAS холдингі.