CONNECTED сарапшылары болашақ туралы маңызды жаһандық нарративтерді талқылады

«Болашаққа саналы көзқарас: дүниетанымдық қатынас» деген атпен қазір Қазақстан астанасында өтіп жатқан CONNECTED халықаралық конференциясының пленарлық сессиясы аяқталды.

Спикерлер тұрақты даму мен сыртқы әлеммен үйлесімділікке ұмтылуда жеке және ұжымдық мүдделер арасындағы тепе-теңдікті қалай табуға болатынын және біздің құндылықтарымыз бен уақыт сынақтарына сәйкес келетін болашақты құру үшін қандай қадамдар жасау керектігін талқылады.

Пленарлық сессияның модераторы журналист, тележүргізуші, CNN International, Al Jazeera English (Ұлыбритания) бұрынғы басшысы Риз Хан болды

Пікірталас әлемнің қазір үлкен өзгерістердің алдында тұрғаны жөнінде болды. Климаттың өзгеруі, әлеуметтік теңсіздік, қарқынды технологиялық өзгерістер, мәдени поляризация және дәстүрлі құндылықтарға деген сенімнің жоғалуы сияқты жаһандық сын-қатерлер ерекше назар аударуды қажет етеді. Сондай-ақ, сарапшылар болашақ туралы идеяларды қалыптастыруда шешуші рөл атқаратын маңызды жаһандық әңгімелерді қарастырды. Олар саяси шешімдерге, экономикалық стратегияларға және әлеуметтік қозғалыстарға әсер ете отырып, қоғамның ұжымдық сенімдерін, құндылықтары мен үміттерін көрсетеді.

Герд Леонгард, футуролог, гуманист, «Технологиялар адамға қарсы» кітабының авторы, Тhe Futures Agency бас директоры индустрияның, экономиканың, технологияның және жалпы адамзат өркениетінің дамуына қандай «жанама әсерлер» әкелетініне назар аударды.

 «Біз жасаған нәрсенің жанама әсерлері де бар. Мысалы, жаһандық жылынудың кесірінен қазірдің өзінде 3 миллион жаһандық климаттық босқын пайда болды. Жасанды интеллект – бұл масштабы бойынша бу қозғалтқышымен пара-пар өнертабыс. ЖИ негізіндегі экономика – бұл «жаңа машиналар экономикасы». Жарайды, экономика өсіп жатыр, елдер белсенді дамып келеді. Бірақ түптеп келгенде жағымсыз жанама әсерлер оң әсерлерді басып кетуі мүмкін», — деп ескертті сарапшы.

Рае Квон Чунг, жасыл экономика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты, Ban Ki-moon Foundation for a Better World (Оңтүстік Корея) директоры былай деп атап өтті:

«Біз модернизацияның негізгі қозғаушы күші еркін нарықтық жүйе және либералды демократия болып тұрған кезеңге жеттік. Олар өндіріс көлемін ұлғайту тұрғысынан керемет. Бірақ бұл сапаны жақсарту үшін жеткіліксіз. Сондықтан біз өмір сапасы мен тұрақтылықты жақсарту қажет болған осы кезде дамудың жаңа кезеңіне өтуіміз керек.

Осылайша, біз нарықтық жүйені қайта қарастырып, жаңа технологиялар мен жоғары сапалы саяси жүйелерге назар аударуымыз керек. Бұл жаңа құндылықтар жүйесіне және болашақта қол жеткізгіміз келетін жаңа мақсаттарға негізделген мүлдем жаңа көрініс болуы керек», — деді Рае Квон Чеунг.

Питер Франкопан, тарихшы, жазушы, Оксфорд университетінің профессоры, «Жібек жолы: Әлемнің жаңа тарихы» бестселлерінің авторы, (Ұлыбритания) болашақтың бейнесін елестете отырып, оң нәтижеге назар аударуды ұсынды.

 «Біз қазір күшті өзгерістер әлемінде өмір сүріп жатырмыз. Мысалы, Қазақстанда КСРО ыдырағаннан кейін соңғы 30 жылда қоғамдық жүйе, экология, өнеркәсіп, өмірдің барлық салалары толық қайта құрылды. Мұндай процестер белгілі бір дәрежеде әлемнің басқа елдерінде де болып жатыр. Бұл біз қарсы тұрып жатқан өзгерістердің ауқымын көрсетеді. Егер біз гүлдің тамырына емес, гүлдің өзіне назар аударатын болсақ, онда біз тек жылдам нәтиже аламыз. Біз өзгерістердің қарқынын және олардың жылдамдығын түсіне алмай қаламыз. Қазір құндылықтардың жаңа жүйесі, жаңа әлемдік тәртіп, ұйымдастырушылық құрылымдар қалыптасып жатыр. Осының бәрі климаттың өзгеруінің, демографиялық, эпидемиологиялық және басқа да өзгерістер конвергенциясының көрінісі».

КейФерт-Баттерфилд, GoodTech Advisory бас директоры, TIME Impact 2024 сыйлығының құрметті лауреаты; ЖИ бұрынғы басшысы және Дүниежүзілік экономикалық форумның атқарушы комитетінің мүшесі жасанды интеллект әлемді құтқара ала ма деген мәселе туралы ойын айтты:

«Жасанды интеллект – әлемді құтқару стратегиясын жасай алатын біздің көмекшіміз. Бұл біз насихаттайтын нарратив. Бірақ мен бұл ұстанымға үлкен күмән келтіргім келеді. Себебі бұл жерде мәселе этикалық компонент туралы болады. Қазірдің өзінде ЖИ осылай дами берсе, болашақта не болатымыз туралы ойлану үшін ЖИ-ді үлкен жауапкершілікпен дамытуымыз керек деген елдер мен компаниялар бар. Біз кейін: «Білесіз бе, біз бұл істі 2024 жылы ЖИ пайдалану саясатын әзірлеуден бастауымыз керек еді, өйткені біз сол кезде тартымды көрінбейтін болашақты қарастырдық, ал қазіргі жағдай біз жеткіміз келген нәрсе емес еді», — деп отырмау үшін, біз бұл болашақты күтіп отырмауымыз керек.»

Aitas Froundation бас директоры, қозғалыстың негізін қалаушы Серік Жүнісов іс-шараның ашылуы кезінде өзгермелі әлемде үйлесімділік іздеу туралы да айтты.

«Біз болашақ әлемнің образы деген не және сол образды қалыптастыратын өзгеріс агенттері кім екендігі туралы ойладық. Бүкіл әлемдік даму бағытын және ондағы өз орнымызды түсіну өте маңызды болып отыр. Егер бүкіл әлем дисгармонияда болса, елдің оқшауланып тұрақты дамуы мүмкін емес. Осы бір белгісіздік кезеңінде болашақтың жалпы образын жаһандық синхрондау мүмкін бе? Табиғаттың өзі бізге осы сұрақтың жауабын берді. Біз мұны синхрондау мысалдарынан көре аламыз – жарық қоңыздарының жыпылықтауы, метрономның синхронды қозғалысы. Олар үйлесімде бірігу арқылы ортақ ырғақты табады. Бұл жерде бір маңызды шындық жатыр: жаһандық нарративтер де үйлесімді бола алады», — деді ол.

Айта кетейік, CONNECTED-2024 – болашақ образын түсіну туралы халықаралық конференция. Конференцияға әлемнің 20-дан астам елінен 1500-ге жуық делегат қатысып жатыр.  Олардың қатарында футурологтар, философтар, инновациялар мен технологиялар саласындағы көшбасшылар, қоғам және мемлекет қайраткерлері, дін қайраткерлері, әлемдегі жетекші EdTech-компаниялардың, халықаралық ұйымдардың, трансұлттық корпорациялардың және т.б. құрылтайшылары мен өкілдері бар.

Іс-шараға АҚШ, Ұлыбритания, Германия, Швейцария, Нидерланды, Испания, Италия, Польша, Хорватия, Болгария, Эстония, Финляндия, Грузия, Қытай, Оңтүстік Корея, Сингапур, Индонезия, Израиль, Түркия, БАӘ, Оңтүстік Африка, Непал, Өзбекстаннан 70-тен астам халықаралық спикерлер қатысады және 18 панельдік сессия өтеді. Іс-шара бағдарламасы үш негізгі вертикаль шеңберінде құрылған: «Future Shaping», «Future Education & Science» және «EdTech and Impact Entrepreneurship».

CONNECTED конференциясының бас демеушісі еліміздегі жетекші агроөнеркәсіптік холдинг – AITAS холдингі. Іс-шараның стратегиялық серіктестері ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі, ҚР Оқу-ағарту министрлігі, Білім беруді тұрақты дамыту қоры.