Жасанды интеллект 2030 жылға қарай әлемді қалай өзгертеді

CONNECTED конференциясының хедлайнерлерінің біріфутурист, гуманист, «Технологиялар адамға қарсы» кітабының авторы Герд Леонгард«Технология мен ЖИ салдарынан біздің болашағымыз жұмаққа немесе тозаққа айналатынын біз өзіміз шешуіміз керек» – деді. Қазіргі уақытта Леонгард негізгі футуристік спикерлердің ондығына кіреді. Леонгард – кинорежиссер, TFA Studios жеке киностудиясын басқарады, 50-ден астам жетекші футуристердің ғаламдық желісі The Futures Agency компаниясының бас директоры. Ол конференция қатысушыларына «Адамдар мен машиналар, адам интеллектісі және жасанды интеллект: 2030 жылғы әлем» тақырыбында презентация ұсынды.

Спикер атап өткендей, ЖИ — бұл от немесе баспа машинасы сияқты кең қолданылысқа ие технология. Сондай-ақ бұл құралдардың бізге үстемдік етуіне немесе адамдық telos-тың (мақсаты мен мәні) басым болуына қарай біз үшін жұмаққа да, тозаққа да айналуы мүмкін жаңа технологиялық платформа. Герд Леонгард бізде күш пен мүмкіндік неғұрлым көп болса, соғұрлым бізге даналық қажет болады деп сенеді.

Оның бағалауына сәйкес, ғылыми фантастика шындыққа айналып жатыр, өйткені «ақылды» машиналар — физикалық және виртуалды машиналар да бұрын цифрлық жүйелер үшін мүмкін емес деп саналған тапсырмаларды қабылдап жатыр. Нәтижесінде интеллектуалды жұмыс тез өзгеріп, бізді күнделікті өмірде, кәсіпте және ұйымдарда адам болу дегеннің не екенін қайта қарастыруға мәжбүр етеді.

«Біз адамгершілігімізді қорғап, сақтай отырып, жаңа мүмкіндіктерді қабылдауымыз керек. Біз тиімділікті немесе қаржылық пайданы арттырудан тыс құндылықтар мен мақсаттарды қайта анықтауымыз керек. Алдағы жасанды интеллект дәуірінде біз технологияны басқару немесе олардың көмегімен жылдамырақ болу қабілеті үшін емес, андроритмдер үшін — біздің бірегей адами дағдыларымыз бен қасиеттеріміз үшін бағаланатын боламыз», — деп атап өтті Герд Леонгард.

Спикер өз сөзінде ЖИ-ге қатысты маңызды және нақтынының жалған және қауіптіден айырмашылығын қалай ажыратуға болатындығы туралы айтты. Ол сондай-ақ адамдар мен планетаның өркендеуіне, бақытқа, табысқа және игілікке жету үшін ЖИ күшін қалай пайдалануға болатынын түсіндірді.

Герр Леонгард еске салғандай, бүгіннің өзінде адамдар мен машиналардың конвергенциясы болып жатыр, біз оны күнделікті өмірімізде көре аламыз.

«Қазір біздің басқа адамдарға қарағанда, телефон экранымен қарым-қатынасымыз көбірек дейді. Өйткені біз телефонды өте көп қолданамыз. Жасанды интеллекттің арқасында мен қазір жай ғана бір батырманы басып, бір мәтінді басқа тілге аудара аламын. Екі жыл бұрын Сhat GPT іске қосылды. Идея – біздің сұрақтарымызға жауап бере алатын машинаны ойлап табу. Chat GPT-дің пайда болуы бұл ғарыш кеңістігі үшін бәсекелестік жарысы басталған Жердің алғашқы спутнигінің ұшырылу оқиғасымен бірдей. Енді СhatGPT ЖИ дамуындағы бәсекелестік жарысын бастады. Жаһандық деңгейде біз адамдардың жасанды интеллектті қолдануды үйреніп жатқанын көріп отырмыз», — деді футурист.

Оның айтуынша, адамзат бүгінде бірнеше революция жағдайында өмір сүріп жатыр. Цифрлық революция бәрін, теледидарды, банкті, білім беруді, бизнесті цифрландыруға әкелді. Энергетика бүгінде жылу мен электр энергиясын алу тәсілдерін өзгертеді. Әлем қазба отындарынан, технологиялардан, инвестициялардан, саясаттан және экономикадан көбірек алыстап барады, олар жаңартылатын «жасыл» энергетика саласына шоғырланған.

«Егер сіз 20 жаста болсаңыз, онда сіз ғаламтор мен әлеуметтік желілердің арқасында планетаның азаматысыз. Небары бес жылдан кейін біз ақша мен биліктің келесі ұрпаққа, бүгінде 60 жастан асқан, жас ұрпақтың өкіліне көшуін көре аламыз. Және бұл басқа саясат болады, әртараптандыру, еркіндік пен әртүрлілік көбірек болады, мұның бәрі 2030 жылға қарай болады», — дейді Герд Леонгард.

Технологиялық революция адамдарға «машиналар бізге не бере алады?» деген сұрақ қояды. Бірақ футуристтің пікірінше, жасанды интеллектті адамның құлы деп санау дұрыс емес. Қолданбалар, бағдарламалар адамға шоғырлануды және дәлдікті, үлкен көлемдегі деректерді өңдеуді қажет ететін жұмысты орындау үшін цифрлық агенттерге айналады. Сонымен қатар біз машиналар мен технологияларға тәуелді бола аламыз. Қазірдің өзінде смартфонды, қосымшаларды және бағдарламаларды қалай пайдалану керектігін білмейтін адам жұмысқа қабылданбауы мүмкін.

«Жасанды интеллект қатерлі ісік ауруын емдеуге көмектеседі, бірақ сонымен бірге біреу сол технологияны қолдана отырып, жасанды адам, супер сарбаз жасай алады. Бұл біз үшін сынақ. Технология осындай күшке ие әлемде біз қалай өмір сүреміз?  Осы технологиялармен біз қайда барамыз – тозаққа әлде жұмаққа? Бұл біз қабылдауымыз керек шешім. Мемлекет бізге бұл бойынша көмектесуі керек. Біз жұмақтың ықтималдығын барынша арттырып, тозақтың ықтималдығын азайтуымыз керек», – деді Герд Леонгард.

Тұтастай алғанда, Герд Леонгард егер біз адамдарға, планетаға, мақсаттар мен өркендеуге басымдық берсек, болашақ жарқын болуы мүмкін деп санайды.

Болашақ образын түсіну туралы CONNECTED-2024 халықаралық конференциясы 18-19 қазан күндері Астана қаласыда өтті. CONNECTED конференциясы құндылықтардың немесе білімнің бір жүйесімен шектелмейді, бірақ ғылым мен өнерден философия мен әлеуметтік ғылымдарға дейінгі әртүрлі салалардың объективі арқылы көп қырлы әлемді ашық түрде зерттейді. Іс-шараның стратегиялық серіктестері ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі, ҚР Оқу-ағарту министрлігі, Білім беруді тұрақты дамыту қоры.