Болашақ образын түсіну конференциясы

Астанада өткен Connected конференциясында әлемдік деңгейдегі жетекші футурологтар мен сарапшылар үйлесімділік, синергия қағидаттарына негізделген және технологиялардың қарқынды дамуын ескеретін адамзат болашағының синхрондалған образын талқылады.

2024 жылғы 18-19 қазанда Астанада өткен «Connected-2024: келешектің бейнесін пайымдау» халықаралық конференциясы әлемге әйгілі сарапшылар бүкіл адамзаттың болашағы туралы өз көзқарастарын ұсынған бірегей алаңға айналды.

Қазіргі заманның негізгі сын-қатерлері мен мүмкіндіктерін талдау мақсатында конференция жаһандық құндылықтарды ілгерілетудің маңыздылығына сенетін әлемнің әртүрлі елдерінен келген өзгеріс агенттерін, сондай-ақ білім мен сараптаманы саналы түрде қолдануды біріктірді. Бұл олардың қызметі әлеуметтік өзгерістерге әкелетін және жеке адамдардың дүниетанымына әсер ететін адамдар, әлеуметтік қозғалыстар мен ұйымдар.

Іс-шара қорытындысы бойынша нақтыланған мәліметтерге сәйкес, конференцияға әлемнің 27 елінен 2000-нан астам делегат қатысты: АҚШ, Ұлыбритания, Германия, Швейцария, Нидерланды, Испания, Италия, Польша, Хорватия, Финляндия, Болгария, Эстония, Грузия, Қытай, Оңтүстік Корея, Сингапур, Индонезия, Израиль, Түркия, БАӘ, Оңтүстік Африка, Непал, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан, Әзірбайжан және Қазақстан.

Іс-шараның бас демеушісі – кәсіпкер, инвестор және AITAS холдингінің негізін қалаушы Серік Толықбаев қазір әрқайсымыздың белгісіздік кезеңінен өтіп жатқанымызға назар аударды, өйткені әлем өте қатты өзгерді.

«Әлемді үлкен проблемалар, геосаясат, дін, идеология деңгейіндегі қақтығыстар бөліп тұр. Біз спикерлермен бірге табуға тырысқан ең маңызды сұрақ – адамдар өз эгосымен не істеу керек деген сұрақ болды. Біз оған жауап іздеуді жалғастыра береміз деп үміттенемін. Кем дегенде, іздеу жолдарын анықтаймыз. Біздің басты міндетіміз – Қазақстанда болашақ туралы 20-30 жылға алдын ала ойлайтын қоғамдастық бар екенін әлемге көрсету. Біз өмір сүріп жатқан әлемді қай әлем алмастыратынын түсіну бұл өте маңызды миссия. Мен болашақ әлемді адами құндылықтар басқаруы керек екеніне терең сенімдімін. Жаңа әлемге ең алдымен үйлесімділік қажет», — деді ол.

Серік Жүнісов, Aitas Foundation бас директоры, Connected қозғалысының негізін қалаушы атап өтті:

 «Біз бүгінгі таңда өзекті әлемдік проблемалардың шешімін іздеуге дүниетанымдық көзқараспен қарағымыз келеді. Осы таңғажайып белгісіздік кезеңінде болашақтың жалпы бейнесін жаһандық синхрондау мүмкін бе? Табиғат бізге жауап берудің кілтін берді. Біз мұны синхрондау мысалдарынан көре аламыз – жарық қоңыздардың жыпылықтауы, метрономның синхрондалған қозғалысы. Олар үйлесімділікте бірігу арқылы ырғақты табады. Бұл маңызды шындықты жасырады: жаһандық нарративтер де үйлесімді бола алады».

Connected конференциясы құндылықтардың немесе білімнің бір жүйесімен шектелмейді, бірақ ғылым мен өнерден философия мен әлеуметтік ғылымдарға дейінгі әртүрлі салалардың объективі арқылы көп қырлы әлемді ашық түрде зерттейді. Іс-шара Open Mind форматында өтті.  Конференцияға қатысушылар жаңа идеяларды қабылдауға, өз сенімдерін сыни тұрғыдан қайта қарауға және басқалардан үйренуге мүмкіндік алды.

Ұйымдастырушылар атап өткендей, бұл тәсіл өмірдің әртүрлі салалары арасындағы қатынастарды көруге мүмкіндік береді, шығармашылық ойлауға және күрделі мәселелерді тиімді шешуге ықпал етеді, сондай-ақ алуан түрлі әлемде эмпатия мен ынтымақтастық қабілетін нығайтады.

 «Әлем алдындағы жауапкершілік, адамдарға деген құрмет, қоғамға пайдасы, қоршаған ортаға қамқорлық, білім беру мен болашақ ұрпақты дамытуға инвестиция салу – бұл адамдардың ойындағы ғана шартты ұғымдар емес. Біздің ұйымдастыру тобы үшін бұл ДНҚ-ның бір бөлігі. Біз мұны өз елімізде де, бүкіл әлемде де дәлелдеуге және көрсетуге тырысамыз. Сондықтан Connected конференциясы барысында біз әлемнің түрлі елдерінен келген дарынды ойшылдарды бір алаңға біріктіру міндетін қойдық», — деп атап өтті Connected қозғалысының негізін қалаушыларының бірі, конференцияның бас продюсері Руслан Жемков.

Іс-шараның басты хэдлайнерлерінің бірі тарихшы, футуролог, адамзаттың болашағы туралы бестселлер авторы Юваль Ной Харари болды. Оған қойылатын басты сұрақтардың бірі – болашақты көру перспективасындағы технологиялар бұл жақсылық па жамандық па, жаратылыс құралы ма әлде деструктивті күш пе деген сұрақ болды. Оның пікірінше жасанды интеллекттің қауіптілігі – бір күні жасанды интеллект өз құндылықтарын жасай бастауы мүмкін дейді.

«Мыңдаған жылдар бойы біз адамдар адам әлемінде өмір сүрдік, айналамыздағы барлық нәрсе физикалық артефактілерден бастап қаржылық, діни және саяси жүйелерге дейінгі нәрсенің барлығы да адам санасының өнімі болды. Жер планетасында мұндай заттарды адамнан басқа ешкім ойлап таба алмайтын еді. Ал қазір жасанды интеллект қаржы жүйелерінен діни жүйелерге дейінгі барлық салаларда құндылықтардың жаңа түрлерін ойлап таба бастауы мүмкін. Адамдар саяси немесе қаржылық жүйе сияқты маңызды элементтерді бақылауды жоғалтқан кезде үкіметтермен, адамзат қоғамымен не болатынын қазір түсіну керек», — дейді футуролог.

Сондай-ақ, конференция хедлайнерлерінің бірі швейцариялық футурист, гуманист, «Технологиялар адамға қарсы» кітабының авторы Герд Леонгард конференция қатысушыларына «Адамдар мен машиналар, адам интеллектісі және жасанды интеллект: 2030 жылғы әлем» тақырыбында презентация ұсынды.

Спикер атап өткендей, ЖИ — бұл от немесе баспа машинасы сияқты кең қолданылысқа ие технология. Сондай-ақ бұл құралдардың бізге үстемдік етуіне немесе адамдық telos-тың (мақсаты мен мәні) басым болуына қарай біз үшін жұмаққа да, тозаққа да айналуы мүмкін жаңа технологиялық платформа. Герд Леонгард бізде күш пен мүмкіндік неғұрлым көп болса, соғұрлым бізге даналық қажет болады деп сенеді.

«Біз адамгершілігімізді қорғап, сақтай отырып, жаңа мүмкіндіктерді қабылдауымыз керек. Біз тиімділікті немесе қаржылық пайданы арттырудан тыс құндылықтар мен мақсаттарды қайта анықтауымыз керек. Алдағы жасанды интеллект дәуірінде біз технологияны басқару немесе олардың көмегімен жылдамырақ болу қабілеті үшін емес, андроритмдер үшін — біздің бірегей адами дағдыларымыз бен қасиеттеріміз үшін бағаланатын боламыз», — деп атап өтті Герд Леонгард.

Connected конференциясының спикерлері ретінде мынадай көрнекті сарапшылар қатысты: Жасыл экономика саласындағы Нобель сыйлығының лауреаты Рае Квон Чунг; футурологтар қауымдастығының президенті, Еуропалық комиссияның форсайт-кеңесшісі Таня Шиндлер; Оксфорд университетінің профессоры және «Жібек жолы. Әлемнің жаңа тарихы» бестселлерінің авторы  Питер Франкопан; «Қытайдың жасыл құдайы» және жасыл дамудың адвокаты Пэгги Лю; Стэнфорд университетінің профессоры, жасанды интеллект курстарының авторы Юнес Бенсуда Мурри, WIRED журналының алғашқы бас редакторы Дэвид Роуэн; футуролог, тренд талдаушысы, экономист, БҰҰДБ-ның болашақ мәселелері жөніндегі ғылыми қызметкері Бронвин Уильямс; тибеттік лама, шебер, автор Шьялпа Тензин Ринпоче; Африканың ең ықпалды адамдарының (Forbes) ТОР-10 кіретін жүйелік ойшыл және меценат Мамаду Квиджим Туре; аналитикалық Whetston орталығындағы стратегиялық болжау бойынша сарапшы және Z буынының негізгі баяндамашысы Джахкини Бисселинк және басқалар.

Сонымен қатар, конференция аясында Орталық Азия мен Шығыс Еуропаның амбициялық EdTech-стартаптары арасында Startup Battle конкурсы өтті. Оған Қазақстан, Өзбекстан, Қырғызстан, Әзірбайжан, Эстония, Польша және Грузия командалары қатысты. Байқаудың жүлде қоры 50 000 долларды құрады, олар 5 жеңімпаз арасында тең бөлінді.

Алдағы уақытта Connected конференциясы қоғамның әртүрлі салаларындағы өзгерістер агенттері тудыратын маңызды жаһандық әңгімелер мен сын-қатерлерді талқылайтын тұрақты негізде жұмыс істейтін әлемдік пікірталас алаңына айналу мүмкіндігіне ие.

Connected конференциясының бас демеушісі еліміздегі жетекші агроөнеркәсіптік холдинг – AITAS холдингі.

Іс-шараның стратегиялық серіктестері Білім беруді тұрақты дамыту қоры, ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі, ҚР Оқу-ағарту министрлігі болды.