Дұрыс өмір сүрудің негізі қаржылай сауаттылықтың болуы

Қазіргі қоғамда қаржылай сауаттылық – әр адамның маңызды қабілеттерінің бірі. Бұл тек ақшаны үнемдеу немесе табыс табу туралы ғана емес, қаржыны дұрыс басқару арқылы тұрақты, жайлы өмір сүруді қамтамасыз ету туралы ғылым. Қаржылай сауатты болу – өміріңізді жоспарлы түрде ұйымдастырып, алдағы қиындықтарды жеңіл еңсеруге мүмкіндік береді.

Қаржылай сауаттылық дегеніміз не?

Қаржылай сауаттылық – бұл жеке немесе отбасылық қаржыны дұрыс жоспарлап, басқару дағдысы. Оның негізгі аспектілері мыналар:

Табыс пен шығынды басқару. Өз табысыңыздың қанша бөлігі негізгі қажеттіліктерге, қаншасы бос уақытты өткізуге немесе жинақтауға жұмсалатынын түсіну.

Жинақтау әдеті. Кез келген табыстан 10-20% жинау, күтпеген жағдайларға дайын болу үшін резерв құру.

Инвестициялау. Ақшаны тек сақтап қана қоймай, оны көбейтудің жолдарын табу – акциялар, депозиттер немесе басқа да қаржы құралдарына салу.

Қарызды дұрыс пайдалану. Қарызды шамадан тыс алмау және алған жағдайда оны уақтылы өтеу – қаржылық тұрақтылықтың кепілі.

Қаржылай сауаттылықтың артықшылықтары

​•​Қаржылық тәуелсіздік. Қаражатыңызды дұрыс басқару арқылы басқа адамдарға тәуелді болмайсыз.

​•​Күтпеген жағдайларға дайындық. Қаржылық резервтер апаттық жағдайлардан шығуға көмектеседі.

​•​Армандарды жүзеге асыру. Үнемдеу және инвестициялау арқылы үлкен мақсаттарға жетуге болады – үй сатып алу, саяхаттау, білім алу және т.б.

​•​Сенімділік пен тыныштық. Ақша мәселелері шешілген кезде, өмір сапасы да жақсарады.

Қаржылай сауаттылыққа жету жолдары

​Қаржы жоспарын құрыңыз. Ай сайынғы табысыңыз бен шығыныңызды жазып отырыңыз. Бұл қажетсіз шығындарды анықтауға мүмкіндік береді.

​Жинақ қорын жасаңыз. Алдымен шағын сомадан бастап, тұрақты түрде жинап отырыңыз.

​Өзіңізді оқытыңыз. Қаржылық кітаптар оқып, курстарға қатысыңыз. Мысалы, Роберт Кийосакидің «Бай әке, кедей әке» кітабы осы саладағы танымал еңбектердің бірі.

​Қарызға сақтықпен қараңыз. Қарыз алмас бұрын оның сізге қажеттілігін және оны қайтара алатындығыңызды ойластырыңыз.

​Инвестиция жасауды үйреніңіз. Инфляциядан қорғау үшін ақшаңызды көбейтудің тиімді тәсілдерін зерттеңіз.

Дұрыс өмір сүру үшін қаржылық тәртіп

Қаржылық тәртіп – дұрыс өмір сүрудің негізі. Бұл тек ақшаны үнемдеу ғана емес, өз өміріңізді оңтайландыруға, уақыт пен ресурсты тиімді пайдалануға көмектеседі.

Дұрыс өмір сүрудің басты қағидалары:

​•​Қаражатты тек қажеттілікке жұмсау.

​•​Материалдық емес құндылықтарға көбірек көңіл бөлу (денсаулық, білім, жанұя).

​•​Болашақты ойлап әрекет ету.

Қортындылай келе, қаржылай сауаттылық – әр адамға қажетті өмірлік дағды. Ол тек сіздің жеке байлығыңызды арттырып қана қоймай, болашақта отбасыңызға да сенімділік пен тұрақтылық сыйлайды. Ақшаны басқаруды үйрену арқылы сіз өз өміріңізді әлдеқайда жайлы және үйлесімді ете аласыз. Ең бастысы – қаржыңызды басқара отырып, өміріңізді де басқаруды үйренесіз.

Материалды дайындаған Балнұр Ғалымжанқызы